Açık ara en sevdiğim müzeler doğa tarihi kapsamlı olanlar. Viyana’daki muhteşemdi. New York’taki etkileyici. Kopenhag’daki ufak. Kemaliye’deki ise kapağı kaldırılmamış hazine sandığı gibi. Mekan mütevazı, içerik inanılmaz zengin. 2 Kadın Anadoluda sosyal projemiz sayesinde Anadolu’yu görmek, hissetmek ve sizlere aktarabilmek, birer satır bilgi ile ilham olmak paha biçilemez.
Müzenin sayfasından aldığım özet bilgiyi aktarıyorum: “Prof. Dr. Ali Demirsoy Doğa Tarihi Müzesi, Kemaliye ilçesinde kurulan ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Doğa Müzesinde Bilimsel Bir Gezinti” isimli proje kapsamında 2009 yılında kurulmuştur. Müzenin kuruluşuna Prof. Dr. Ali Demirsoy, Prof. Dr. Aydın Akbulut ve Öğ. Gör. Yusuf Durmuş öncelik etmişlerdir. Bu müzede sergilenen örneklerin önemli bir kısmı yine TÜBİTAK tarafından desteklenen ve 10 ayrı üniversiteden 48 bilim insanının görev aldığı “Kemaliye ve Çevresinin Biyoçeşitlilik Açısından İncelenmesi” projesi kapsamında bölgeden toplanan jeolojik ve biyolojik örneklerden oluşmaktadır.”
Kemaliye’de bir hazine sandığı dediğim “Prof. Dr. Ali Demirsoy Doğa Tarihi Müzesi” gerçekten öyle. Zarfa değil mazrufa bakacaksın denen türden. Olağanüstü bir doğa tarihi zenginliğinin, en mütevazı şekilde sergilenir olması insanda dilemma yaratıyor. Daha iyi sunum yapılabilir miydi? Yoksa, doğanın yalın zenginliğine bu yakışır mıydı? Cevabım ikisinden de biraz. Çünkü bu zenginlik, uluslararası normlarda, görsel atraksiyonlar ve en önemlisi teşhir güvenliği ile sergilenmeyi hakediyor.
Kurucu öğretim görevlilerinin ellerinden öpmek lazım hürmetle. Muhteşem bir çalışma ortaya çıkmış. Bir miras yaratılmış. Maddi güçler buraya kadar. Bunu neden söylüyorum. Fotoğraflarını eklemedim ama sarı kapaklı plastik turşu kapları, konserve cam kavanozları ile sergileme hakettiği değeri yansıtmıyor. Kilitsiz dolaplardaki endemik bitki koleksiyonu karton dosyalarda, elinize aldığınızda dökülebilir, alınabilir, karıştırılabilir şekilde. Ziyaretçinin müdahalesine maruz kalmadan en iyi şekilde ve uluslararası normlarda sergileme yapılması ŞART! Bunu yapacak melek yatırımcı neredesin ?
Bir Zamanlar Okyanus Dibiyken
Deniz canlılarına ait fosiller, bir zamanlar (binlerce yıl önce) bu coğrafyanın deniz/okyanus dibi olduğunu kanıtlıyor. Anadolu’nun çatısı dediğimiz bin metreden (1.130m) yüksek buralar. Dünyanın dönüşümü daha nereye kadar devam eder acaba? Bu dönüşümün içinde hem insanlık, hem de birey olarak öylesine ufacık yer işgal ediyoruz ki! Fakat, etkimiz ne yazık ki orantısız biçimde fazla.
Şeker Fil Mohini
Müze girişinde fil iskeleti var. Wikipedi’den aldığım bilgiyi paylaşıyorum: “Mohini Birdanem, 1950’de Hindistan Başbakanı Cevahirlal Nehru tarafından Türk çocuklarına armağan edilerek Ankara’ya gönderilmiş erkek Asya fili. Doğan Kardeş dergisinin ısrarlı yayınları ve yetkililerle kurduğu ilişkiler sonucu hediye edilerek Türkiye’ye getirilmiş ve 45 yıl Gazi Hayvanat Bahçesi’nde yaşamıştır. “Cumhuriyetin ilk fili” olarak bilinir. Türkiye’ye gelecek olması, İstanbul’da karşılanması, isim aranması, Ankara’ya götürülüşü, hayvanat bahçesindeki Azadi adlı dişi fil ile ilişkisi, soğuk algınlığı geçirmesi ulusal gazetelerde yer bulmuştur. Kemikleri Erzincan’ın Kemaliye ilçesinde Prof. Dr. Ali Demirsoy Doğa Tarihi Müzesi’nde sergilenir.”
Anadolu Parsı
Panthera Pardus Tulliana bilimsel adıyla müzede cam koruma altında post olarak sergileniyor. 1900’lu yılların başında Erzincan’da vurulduğu bilgisi var. Özel şahıslar tarafından bağışlanmış ve yine cam dolabı özel şahıslar tarafından yaptırılmış. Yetişkin bir pars 2-2.5 metre boyunda olabiliyormuş. Canlısı ile karşılaşmak istemez insan. Yaklaşık 20 yıl yaşayan bu tür çok çevik ve etoburmuş. Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde, ormanlık ve dağlık alanlarda yaşayan Anadolu Parsı, doğal yaşam alanlarının azalması, avcılık nedeniyle sayıları azalmış. Nesli tükenme tehlikesi altındaki bu özel canlı en son 2019 yılında görülmüş.
Foto kaynak: Tübitak Bilim Genç
Müzeyi hayata geçiren, başta fikir babası Prof. Dr. Ali Demirsoy @dogaperestdemirsoy ve meslektaşlarına şükranlarımızı sunuyorum. Yıllar süren çalışmalar, prosedürler bizlere büyük miras.
Saygıyla,
Armağan
7 Mayıs 2024
Tourjuva ile 19-21 Nisan 2024 Kemaliye-Tunceli Rotası
🌐incelemek isteyenler için link adresleri:
http://www.dogamuzesi.net/muzehakkinda/
https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/fcf8504d355170f_ek.pdf
Leave a Reply