36 yaşında yaşama veda eden, edebiyatta “Garip” akımını başlatan şairlerden Orhan Veli Kanık söyleşisini dinledik. Araştırmacı Şeref Özsoy anlattı. Şairi bizzat tanıyan, arkadaşı ve dönemin edebiyatçılarıyla dost olan 86 yaşındaki delikanlı Asım Akcan anılarıyla zenginleştirdi.
Şeref Özsoy anlatırken aldığım notları paylaşayım:
– Orhan Veli 14 Nisan 1914 tarihinde doğdu. Tiyatroyu severdi, ilkokul arkadaşlarıyla Beykoz’daki evlerinin bahçesinde arkadaşlarıyla gösteriler düzenlerdi.
– Kibar ve insancıldı, nazik bir adamdı, insanları incitmeyi sevmezdi.
– Şiirimizde yeni bir akımı başlatan isimlerdendir. Garip akımını Orhan Veli, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rıfat başlatmıştır. Fransızcayı iyi bilmeleri sayesinde dünyadaki yeni akımları izleyebilmiş ve yeni akımlardan etkilenmişlerdir. Klasik şiiri bilmeleri ise işin temelinin sağlam olmasını, üzerine yenilik inşa edebilmelerini sağlamıştır.
– Adil Hanlı takma ismiyle de şiir yayınladı.
– 1941 yılında yayımlanan GARİP kitabı ile şiirde yeniliği simgeleyen Garip akımını başlattılar. Kitap şairlerin eserlerinden oluşan ve şiirlerle anlatılan bir nevi manifesto niteliğindeydi. Orhan Veli şöyle tarif etmişti “Bu kitap sizi alışılmış şeylerden şüpheye davet edecektir.”
– Fransızca bilen Orhan Veli pek çok önemli eseri çevirmiştir. Çevirdiği son kitap ise Jean Paul Sartre’nin “Saygılı Yosma” kitabıdır. Çevirileri arasında La Fontaine’den Masallar kitabı da vardır.
Orhan Veli’nin arkadaşı olan Asım Akcan, zaman zaman gözleri dolarak dinledi ve konuştu. Dile kolay devrin en önemli edebiyatçıalrıyla arkadaş ve özel anılara sahip olmak çok değerli. Şiirler okudu, eskilerden bahsetti. Hayalimde canlandırmaya çalıştım, o değerli edebiyat insanlarıyla dost olmak, aynı mecliste bulunmak, sohbet etmek, dertleşmek, paylaşmak… Muazzam geliyor bana…
Sariyer vapur iskelesi karşısında numara 77’de Orhan Veli otururmuş. Yakın zamana kadar kapının yanında “burada Orhan Veli oturmuştur.” yazan tabela artık kaldırılmış. İnsan soruyor NEDEN?
Asım Akcan diyor ki “ANILAR BENİM CENNETİM. KİMSE BENİ ORADAN ÇIKARAMAZ.”
Orhan Veli, parasızlıktan Taksim’den Sariyer’e kadar yürürmüş. 1996 yılından beri ölüm yıldönümü olan her 14 Kasım tarihinde saat 11.00’de Taksim meydandan, mezarına kadar yürüyen sevenleri var. Gelecek yıllarda katılmak isteyenlere burada duyurmuş olayım.
Behçet Necatigil dermiş ki “Mucitler icat eder. Şairler sezer.”
BEDAVA
Bedava yaşıyoruz, bedava;
Hava bedava, bulut bedava;
Dere tepe bedava;
Yağmur çamur bedava;
Otomobillerin dışı,
Sinemaların kapısı,
Camekanlar bedava;
Peynir ekmek değil ama
Acı su bedava;
Kelle fiyatına hürriyet,
Esirlik bedava;
Bedava yaşıyoruz, bedava.
Orhan VELİ
Kadıköy Belediyesi Muhtar Özkaya Halk Kütüphanesinde gerçekleşti. Elif Hopyar ve Jale Kaymaz emeklerinize teşekkürler…
Leave a Reply