Sevgili Banu, bu seyahatimizin üzerinden kim bilir kaç dolunay geçti? Vakit akşam, yazıyorum ve karşımdaki büyük pencereden dolunayın muhteşem yükselişini izliyorum. Hem de zeytin ağaçlarının üzerinde. Sen de yurt dışında uzakta ama aslında yakın mesafedesin biliyorum. Aynı dolunayı bütün görkemiyle izleyeceksin eminim…
Bu yazıyı yazmak şimdi kısmet oldu diyerek, tembelliğimi örteyim. Kaç dolunay geçmesinin yanında İki Kadın Anadoluda projemizin yeni seyahati yaklaşmakta. Hatta Banu‘nun (Tozluyurt) gelişi de öyle.
Bu sene mart ayında Salihli gezimizi yapmıştık. Doğduğum memleketi tanımamış olduğumu, ne çok özelliğini yeni farkettiğimi paylaşmıştım.
Aradan zaman geçince insan konuya giremiyor ve girizgah koridorlarında kaybolup gidiyor galiba. Ben o haldeyim ve hemen konuya giriyorum.
Rehberimiz Dinçer Oruç sayesinde Gökeyüp Köyünden haberdar olduk. Hele Kara Göveçleri kadınların yaptığını duyunca, rotayı hızla çevirdik.
Yüksekte, sakin, huzurlu bir diyar. Evler birbirinden uzak. Ama mesafeler yakın. Nevin Hanımın tezgahına yaklaştık. Köyde, meşhur kara göveçleri kadınlar üretiyor gerçekten. Özel toprağı ve maden karışımını erkekler getiriyor. Ve yapılan göveçleri arabaların bagajına yükleyip, şehir şehir, pazar pazar dolaşıp satıyor erkekler.
Nevin Hanım 15 Yaşında Başlamış
Nevin hanım 15 yaşından beri yapıyormuş. Şimdi ellisini geçtiğini biliyoruz. Tamamen el emeği olduğu için fazla sayıda üretemiyorlar. Her parça o nedenle bir birinin aynısı değil. El emeğinin ayrı imzaları var. Güzelliği, eşsizliği de burada.
Kara Göveç Özelliği Nedir?
Toprağı özel, içinde kullanılan maden tozu da. O yöreden elde ediyor köylü. Toprağı traktörle kırıp ufalayıp, suda bekletiyor. Maden tozunu ekliyor. Hamur gibi yoğuruyor. Ondan sonra başlıyorlar elle şekil vermeğe.
Nasıl kullanılır?
Cila olarak üzerine bir toz sürüyorlar. Müşteri bunu zararlı sanıyor. Yerel tabirle “üğünüyor”. Oysa değil diyor Nevin hanım. Kendileri, tertemiz yıkayıp önce et yemeği pişirmeyi tavsiye ediyor. Etin yağları gövecin gözeneklerini dolduruyor çünkü. Ondan sonraki pişirmeler enfes oluyor. Hatta sebzesinden etine her şeyi pişirmek mümkün.
Bizim evde de vardı kara göveç. Siyahtır. Siyah ama ışıltılı. İçindeki madenden olsa gerek. Yemekleri öyle pişirir ki aheste ve soğumaz kolay kolay.
Büyüyünce Çiftçi Olacak
Biz, Nevin hanımı izlerken, mavi okul önlüğü içinde sarı kısa saçlı, güleç yüzlü bir oğlan çocuğu peyda oldu. Yuvarlak ve çok sevimli gözleri, tertemiz gülüşüne ilgisiz kalamadım. İsmi Haşim. Okulda öğle molası verilmiş, o bir koşu yemek yemeğe gelmiş, komşu çocuğuymuş. Büyüyünce ne olacaksın diye sordum, “Çiftçi olacağım” dedi. Vuruldum. Sarıldım O’na sımsıkı ve içtenlikle…
Güzel Salihli’den İki Kadın Anadoluda olarak geçtik. Hatıralar kaldı belleğimizde, yazılarımız geleceğe notlar bıraktı.
Sevgiyle kalın,
Armağan
Ekimde yazılmış bir Mart 2017 yazısıdır 🙂
Leave a Reply