#ikikadinanadoluda diyerek Şanlıurfa’ya gittiğimizde, zanaatları merak ettik. Keçeden bahsettiler. Urfa’da son keçe ustası. Yüksek duvarlı dar sokaklardaki dükkanını bulduk ama kendi yoktu. Banu ve ben kafaya koymuştuk. Beklemeye karar verdik. Komşusu terziye sorduk. Hemen keçeciyi telefonla aradı, ne zaman geleceğini öğrendi. Bizi misafir etti, çay ısmarladı. Telefonlarımızı şarj ettik. Umarım bu yazım O’na da ulaşır, misafirperverliği için tekrar teşekkür ederiz.
Kadim kent Urfa’nın son keçe zanaatkarı Ramazan Usta geldi. Yetmiş yaşlarında. Neredeyse on yaşından beri yaptığı mesleğini anlatırken hala heyecan duyuyor. Hallaç yayı çok eskilerden. Kimbilir hangi ustalar dokundu, Bu yay, yünü ipek gibi atarmış. Elinde kala kala iki tane kalmış. Yayın kirişi bağırsaktan olurmuş, eskiden Konya’da yapılırmış. Fakat şimdilerde ne arayan, ne soran varmış. Gözlerini yere indirerek öyle bir ifadeyle söyledi ki bunu, içimiz burkuldu.
İlk keçenin hikayesi şöyle. İran’ın Horasan şehrinde doğan Moiz adında biri varmış. Kuzu yünlerini yayla açtıktan sonra bir araya getirmeğe çalışmış. Bastırmış, sıkıştırmış ama yine dağılmış. Üstünde ayaklarıyla gidip gelmiş ama nafile, yün yine birbirine bağlanmamış. Ağlamaya başlamış. Gözünden akan yaşlar yünlere düşmüş. Bakmış ki yün birbirine yapışıyor. Daha fazla su getirmiş. Yünü elleriyle, göğsüyle yoğurmuş ve keçe yapmayı başarmış. Moiz evliya gibi mübarek bir insanmış. Mekke’ye gitmiş. Müslüman olmuş.
Anlatıyor, biz dinliyoruz. Yerel şivesiyle konuşuyor ama rahatlıkla anlıyoruz. Zaten kulağa hoş geliyor. Keçe özellikle sıcak suyu çok severmiş. Hamamda daha güzel yapılması bundanmış. En iyi keçe, kuzu yününden hem de beş aylık kuzudan olurmuş. Tüylerinin ne uzun, ne kısa olduğu bu dönem idealmiş.
ZANAAT YOK OLUYOR!
Ramazan usta, bir başına. Koskoca geleneksel bir zanaat yok oluyor. Öğrenmek isteyen kimse kalmamış. Para kazandıran bir meslek olmadığı için gençler yönelmiyormuş. Keçeciliğin hikayeleri, el becerisi, özel aletleri, püf noktaları bana göre yaşayan kültürel miras Ramazan Ustada bekliyor. Yapılacak şey, hem kültürel mirası onurlandırmak, hem de gelecek kuşaklara zanaatin aktarılması için ön ayak olmak. Bir kişinin sahip çıkması yetmez. Urfalılar, kadim kentlerindeki bilgiyi geleceğe aktaracak girişimleri yapacaklardır, buna gönülden inanıyorum.
Bu yazımı kısa tutacağım. Değerlerimiz, alın terimiz parmaklarımızın arasında. Tutabiliriz ya da kayıp gidebilir. Ramazan usta altmış yıl keçe üretmiş. Bedeni yorulmuş. Heyecanı hala taze. Çok değerli bir bilgi hazinesi. Bir miras.
Ramazan usta ile iletişime geçmek isterseniz: 0 546 443 65 10
Zenginliklerimizin değerini bilmek dileğiyle,
Armağan
Nisan 2016
#2kadinanadoluda gezilerimizi takip etmek için:
Leave a Reply